Πώς να βοηθήσω το παιδί μου να βρει το επάγγελμα που ονειρεύεται;
Ο προσανατολισμός μετά το Γυμνάσιο αποτελεί την σημαντικότερη απόφαση για την εκπαιδευτική πορεία και τις επαγγελματικές επιλογές του μαθητή1 της Γ’ Γυμνασίου. Ενώ η προσωπικότητα του διαμορφώνεται, ο μαθητής καλείται να αποφασίσει εάν θα συνεχίσει ή όχι τη φοίτησή του στο τυπικό εκπαιδευτικό σύστημα. Αν η απόφασή του είναι θετική, τότε χρειάζεται να λάβει υπόψη διάφορους παράγοντες που θα τον οδηγήσουν στον σχεδιασμό της σταδιοδρομίας του.
Ο μαθητής βρίσκεται σε μια ηλικία όπου η βιολογική, συναισθηματική και κοινωνική καμπή εξελίσσονται, σε ένα σημαντικό σημείο της μετάβασης του από τον κόσμο του παιδιού, στον κόσμο του ενήλικα. Παράλληλα ο μαθητής χρειάζεται να προετοιμαστεί για την μετάβασή του από το Γυμνάσιο σε ένα ευρύτερο χώρο, που θα καθορίσει τις προσωπικές, εκπαιδευτικές και επαγγελματικές προτιμήσεις και επιλογές του.
Η απόφαση αυτή προέρχεται κυρίως μέσα από τη διερεύνηση των χαρακτηριστικών της προσωπικότητας, των ενδιαφερόντων, των αξιών, των ικανοτήτων και του κοινωνικού του περίγυρου. Επιπλέον, μέσα από τη διερεύνηση των χαρακτηριστικών των επαγγελμάτων και τις δυνατότητες σταδιοδρομίας, την απαιτούμενη εκπαίδευση και τις απαιτούμενες δεξιότητες, τις επαγγελματικές προοπτικές, και την επαγγελματική κατοχύρωση ο μαθητής βρίσκεται σε μια καταλληλότερη θέση να σχεδιάσει τη σταδιοδρομία που του ταιριάζει. Όσο καλύτερα ένας μαθητής προβεί σε αυτή τη διερεύνηση τόσο εύστοχα, μαζεύοντας πληροφορίες για διάφορα επαγγέλματα, θα είναι σε θέση να αντιστοιχήσει στοιχεία της προσωπικότητας του με συγκεκριμένα επαγγέλματα.
Σημαντικός ο ρόλος των γονιών
Ο κοινωνικός περίγυρος είναι επιπλέον ένας σημαντικός παράγοντας κατά τη λήψη απόφασης για τον προσανατολισμό μετά το Γυμνάσιο. Συγκεκριμένα, ο μαθητής επηρεάζεται από τους συνομήλικους και από γονείς ή και συγγενείς. Μελέτες έχουν δείξει ότι η μεγαλύτερη βαρύτητα από τον κοινωνικό περίγυρο δίνεται στους γονείς, που έχουν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στις εκπαιδευτικές και επαγγελματικές επιλογές των παιδιών τους, κυρίως στα εφηβικά χρόνια ενός παιδιού. Σε αυτό το σημείο είναι που ορισμένοι γονείς «εκμεταλλεύονται» την κατάσταση αυτής της μεταβατικής πορείας που διανύει ο μαθητής, αποφασίζοντας οι ίδιοι για εκείνον συνήθως ένα επάγγελμα ερχόμενο από δικό τους ανεκπλήρωτο όνειρο.
Αφού διερευνηθούν οι πιο πάνω παράγοντες, το επόμενο στάδιο είναι ο σχεδιασμός της σταδιοδρομίας του μαθητή. Συγκεκριμένα, την καταλληλότερη δυνατή αντιστοιχία επαγγελμάτων που του ταιριάζουν με το είδος εκπαιδευτικού ιδρύματος. Αρχικά, θα πληροφορηθεί για το τι θα προσφέρει σε αυτόν το Λύκειο και τι θα προσφέρει από την άλλη η Τεχνική και Επαγγελματική Σχολή Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (ΤΕΣΕΚ), ποια Ομάδα Μαθημάτων Προσανατολισμού (ΟΜΠ) θα παρακολουθήσει στο Λύκειο ή ποια Κατεύθυνση, Κλάδο και Ειδικότητα θα παρακολουθήσει στην ΤΕΣΕΚ, προκειμένου να φθάσει όσο το δυνατό πιο κοντά στο επάγγελμα που τον ενδιαφέρει. Και τα δύο εκπαιδευτικά ιδρύματα οδηγούν σε ισότιμα απολυτήρια προσφέροντας τις ίδιες ευκαιρίες ως προς την επιλογή για συνέχιση των σπουδών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση – εάν και εφόσον κάνουν τις σωστές επιλογές μαθημάτων στην Α’ τάξη – και ως προς την άμεση αναζήτηση εργασίας. Αυτό που διαφέρει από τις δύο επιλογές είναι η καλλιέργεια διαφορετικού τύπου δεξιοτήτων, κάτι που είναι πρωτοφανές και από το Αναλυτικό τους Πρόγραμμα.
Καταλήγοντας, η έγκαιρη διερεύνηση των παραγόντων που επηρεάζουν τον προσανατολισμό μετά το Γυμνάσιο αποτελεί την έναρξη για τον σχεδιασμό της σταδιοδρομίας του μαθητή. Σε ένα κόσμο όπου η τεχνολογία και η παγκόσμια οικονομία εξελίσσονται ραγδαία, η εκπαιδευτική και επαγγελματική καθοδήγηση των νέων είναι απαραίτητη όσο ποτέ άλλοτε, για τη λήψη σημαντικών αποφάσεων. Σκοπός του Συμβούλου είναι η επαγγελματική και εκπαιδευτική καθοδήγηση, βοηθώντας τους μαθητές να μάθουν πως να αναλαμβάνουν δράσεις για να επιτύχουν μια περισσότερο ικανοποιητική σταδιοδρομία και προσωπική ζωή χωρίς να επιβάλει τι να ακολουθήσουν. Η απόφαση απορρέει μόνο από τον μαθητή!
1 Σε όλες τις περιπτώσεις που γίνεται αναφορά στο αρσενικό φύλο, εννοείται και το θηλυκό.
Συγγραφέας: Γεωργία Κωμοδρόμου,
Υπεύθυνη Σύμβουλος STUDY CARE Educational Services
MEng, MA στη Σχολική Συμβουλευτική και Επαγγελματική Καθοδήγηση